-
1 одногодичный
-
2 годичный
bir yıllık; yıllık* * *1) bir yıllıkв годи́чный срок — bir yıl içinde
2) yıllıkгоди́чный отчёт — yıllık rapor
••годи́чное кольцо́ (дерева) — yıl halkası
-
3 одиннадцатилетний
1) ( о сроке) on bir yıllık2) ( о возрасте) on bir yaşında -
4 однолетний
1) bir yaşında2) ( о растении) bir yıllık -
5 ежегодный
yıllık* * *его́ ежего́дные пое́здки — her yıl / yılda bir yaptığı geziler
ежего́дный отчёт — yıllık rapor
ежего́дный о́тпуск — yıllık izin
-
6 годовалый
bir yaşında; yıllıkгодова́лый ребёнок — bir yaşındaki bebek
годова́лый бара́шек — yıllık kuzu
-
7 давний
eski,kırk yıllık,yıllanmış* * *eski; kırk yıllık; yıllanmışда́вний друг — kırk yıllık dost
о́чень да́вняя пробле́ма — yıllanmış bir sorun
с да́вних пор — öteden / eskiden beri
-
8 старинный
1) eski, eski zaman °стари́нное зда́ние — eskiden kalmış / eski yapı
стари́нная моне́та — eski zaman parası / sikkesi
стари́нная ме́бель — antika / eski mobilya
2) kırk yıllık; yıllanmışстари́нный друг — kırk yıllık dost
э́то стари́нная пробле́ма — bu, yıllanmış bir sorundur
-
9 более
çok,fazla; daha* * *1) ( больше) çok fazlaих бо́лее ста — sayısı yüzü aşkındır / yüzün üstündedir
получи́ть / собра́ть бо́лее полови́ны голосо́в — oyların yarısından çoğunu / fazlasını almak
за всю бо́лее чем столе́тнюю исто́рию э́того движе́ния — bu hareketin yüz küsur yıllık tarihi boyunca
ещё бо́лее ограни́чить что-л. — daha da sınırlamak
2) (для образования сравн. ст. прил., нареч.) dahaчита́й бо́лее внима́тельно — daha büyük bir dikkatle oku
положе́ние станови́лось всё бо́лее опа́сным / серье́зным — durum gitgide daha vahim bir nitelik kazanıyordu
••бо́лее и́ли ме́нее — az çok
тем бо́лее — üstelik; hele (hele); haydi haydi ( и подавно)
э́то не бо́лее чем благо́е пожела́ние — bu, iyi niyetli bir dilek olmaktan ileri / öteye gitmiyor
-
10 год
м1) yılсо́лнечный год — güneş yılı
бюдже́тный год — bütçe yılı
до́лгие / мно́гие го́ды — yıllar yılı
в э́том году́ — bu yıl
два ра́за в год — yılda iki kez
раз в два го́да — iki yılda bir
ко́нкурс э́того го́да — bu yılki yarışma
за свои́ се́мьдесят три го́да — yetmiş üç yıllık ömründe
2) yaşему́ со́рок два го́да — kırk iki yaşındadır
ра́зница в года́х — yaş farkı
в твои́ го́ды он уже рабо́тал — senin yaşındayken çalışıyordu artık
3) в соч.в пятидеся́тые го́ды — (bin dokuz yüz) ellilerde, ellili yıllarda
в конце́ пятидеся́тых годо́в — ellilerin sonlarında
Ту́рция пятидеся́тых годо́в — 1950'ler Türkiye'si
••в года́х (о возрасте) — yaşlı, yaşı ilerlemiş
бе́з году неде́ля — dün bir bugün iki
год от году / года — yıldan yıla
Но́вый год — yeni yıl, yılbaşı
с Но́вым го́дом! — yılbaşı bayramın(ız) kutlu olsun!
-
11 лета
мн.1) ( годы) yıllarче́рез пять лет — beş yıl sonra
она́ пять лет за́мужем — kadın beş senelik evlidir
за свои́ шестьдеся́т с ли́шним лет он... — altmış şu kadar yıllık ömründe...
он о́тдал со́рок лет (свое́й жи́зни) пре́ссе — kırk yılını basına verdi
2) ( возраст) yaşско́лько тебе́ / вам лет? — yaş kaç?
ему́ пять лет — beş yaşındadır
ребёнок лет пяти́ — beş yaşlarında bir çocuk
респу́блике со́рок лет — cumhuriyet kırk yaşındadır
он ва́ших лет — sizin yaştadır
ему́ лет шестьдеся́т — altmışlık var
они́ одни́х лет — yaşları bir, onlar yaşıttır
с ма́лых лет — küçük yaştan beri / küçükkenden beri
он вы́глядит моло́же свои́х лет — yaşını göstermiyor
••войти́ в лета́ — yaşını (başını) almak
по мо́лодости лет — toy olduğundan; toyluktan
на ста́рости лет — ihtiyarlıkta; ihtiyar haliyle; bu yaşa girdikten sonra; bu yaştan sonra
пожела́ть кому-л. до́лгих лет (жи́зни) — uzun ömürler dilemek
-
12 лишний
fazla,artan,artık; gereksiz,fuzuli* * *1) fazla; artan; artıkли́шние деньги — paranın fazlası; artan para
2) ( ненужный) fazla; gereksiz; fuzuliли́шние расхо́ды — gereksiz / fuzuli masraflar
предупрежде́ние оказа́лось не ли́шним — uyarı gereksiz olmadı
3) (дополнительный, добавочный) fazlaли́шний раз напо́мнить — bir kez daha hatırlatmak
ли́шний бага́ж подлежи́т опла́те — fazla bagaj ücrete tabidir
••с ли́шним — fazla, küsur, şu kadar
неде́лю с ли́шним — bir haftadan fazla
сто рубле́й с ли́шним — yüz küsur / şu kadar ruble
ему́ 50 с ли́шним (лет) — ellisini geçkindir
за свои́ 50 с ли́шним лет — 50 şu kadar yıllık ömründe
за два́дцать с ли́шним лет — yirmi yılı aşkın süre içinde
не ли́шне(е) бы́ло бы пое́сть — yemek yesek fena olmaz(dı)
не ли́шне(е) отме́тить, что... —... belirtmek gereksiz olmayacak
позволя́ть себе́ ли́шнее (в поведении) — ileri gitmek / varmak
-
13 выдержка
kendine hâkim olma; poz (foto); alıntı,pasaj,parça* * *I ж1) kendine hakim olma; itidal (-li)сохраня́ть вы́держку — itidalini muhafaza etmek
2) фото poz (süresi)••II жвино́ пятиле́тней вы́держки — beş yıllık şarap
alıntı, parça, pasajвы́держка из статьи́ — yazıdan bir alıntı
-
14 длина
uzunluk,boy,süre,uzunluk* * *ж1) uzunluk; boyдлина́ волны́ — радио dalga uzunluğu
доска́ длино́й в три ме́тра — üç metre boyunda bir tahta
тра́сса длино́й в пять киломе́тров — радио, спорт. beş kilometrelik parkur
разре́зать / распили́ть в длину́ — uzunlamasına kesmek
2) ( длительность) uzunluk, süreдлина рабо́чего дня — iş gününün süresi
путь длино́й в три го́да — üç yıllık yol
••прыжки́ в длину́ — спорт. uzun atlama
-
15 мощность
kuvvet* * *ж1) güç (-cü); kuvvet; kudret2) врз kapasiteмо́щностью в сто лошади́ных сил — yüz beygir gücünde
мо́щностью в килото́нну — bir kilotonluk
генера́тор мо́щностью в сто ты́сяч килова́тт — yüz bin kilovatlık jeneratör
заво́д рабо́тает на по́лную мо́щность — fabrika tam kapasite / randıman ile çalışıyor
производи́тельная мо́щность заво́да — fabrikanın üretim kapasitesi
3) (мо́щности) мн. üretim birimleri; tesisler; ünitelerустано́влены годовы́е зада́ния для всех произво́дственных мо́щностей — tüm üretim birimleri için yıllık hedefler saptandı
-
16 перерыв
ara* * *мпо́сле пятиле́тнего переры́ва — beş yıllık bir aradan sonra
переры́в на обе́д — öğle tatili
рабо́тать без переры́ва — aralıksız çalışmak
-
17 писать
yazmak* * *несов.; сов. - написа́ть1) врз (yazı) yazmakписа́ть ру́чкой — kalemle yazmak
писа́ть бе́гло и краси́во — işlek ve güzel yazı yazmak
писа́ть на маши́нке — daktilo etmek
по прибы́тии / прие́зде напишу́ — gelince yazarım
2) ( сочинять) yazmakон пи́шет расска́з — bir öykü yazıyor
писа́ть мемуа́ры — anılarını yazmak / kaleme almak
об э́том мо́жно написа́ть це́лые тома́ — bunun üstüne ciltler doldurulabilir
3) тк. несов. (быть писателем, сотрудничать в периодическом издании) yazı yazmak, yazarlığı olmak; kaleme almakон пи́шет де́сять лет — on yıllık yazarlığı var, on yılın yazarıdır
писа́ть в газе́тах и журна́лах — gazete ve dergilerde (yazı) yazmak
он уже́ не мо́жет / не спосо́бен писа́ть — eli kalem tutmaz oldu
4) ( о художнике) resim yapmakписа́ть акваре́лью — suluboya resim yapmak
писа́ть портре́т кого-л. — birinin portresini yapmak
5) тк. несов. ( быть годным для письма) yazmakру́чка / перо́ не пи́шет — kalem yazmıyor
••у него́ на лице́ бы́ло напи́сано, что он рад — sevindiği yüzünden okunuyordu
у него́ на лбу напи́сано, что... — yüzünden akıyor
до́ма / в семье́ ему́ зако́н не пи́сан — evde astığı astık kestiği kestiktir
(э́то) не про нас пи́сано — buna aklımız ermez
-
18 производство
с1) üretim; yapımпросто́е това́рное произво́дство — basit meta üretimi
промы́шленное произво́дство — sanayi üretimi, sınai üretim
произво́дство средств произво́дства — üretim araçları üretimi / yapımı
годово́е произво́дство легковы́х автомоби́лей — yıllık otomobil üretimi
нача́ть произво́дство легковы́х автомоби́лей — otomobil yapımına / imaline başlamak
сельскохозя́йственное произво́дство — tarım üretimi, tarımsal üretim
произво́дство ри́са — pirinç üretimi
произво́дство това́ров и услу́г — mal ve hizmet üretimi
произво́дство я́дерного ору́жия — nükleer silah(ların) yapımı
фильм произво́дства 1980 го́да — 1980 yapımı bir filim
самоле́ты сове́тского произво́дства — Sovyet yapısı uçaklar
2) (отрасль экономики, промышленности) işkolu, endüstri, sanayi (-ii)тексти́льное произво́дство — tekstil endüstrisi
коже́венное произво́дство — dericilik
3) (фабрика, завод) fabrikaрабо́тать на произво́дстве — fabrikada çalışmak
-
19 пропускать
несов.; сов. - пропусти́ть1) врз geçirmek; kaçırmak, sızdırmakшто́ра не пропуска́ет све́та — perde ışık geçirmez
э́тот сосу́д пропуска́ет во́ду — bu küp suyu sızdırıyor
сты́ки (обши́вки) пропуска́ют во́ду — мор. armuzlar su sızdırıyor
пропусти́ть жи́дкость через фильтр — sıvıyı süzgeçten geçirmek
пропусти́ть мя́со через мясору́бку — eti kıyma makinesinden çekmek
колю́чая про́волока, по кото́рой пропу́щен (электро)то́к — elektrik yüklü dikenli teller
пропуска́ть суда́ через проли́в — gemileri boğazdan geçirmek
2) (обслуживать, обрабатывать) kapasitesi... olmak; hizmet sağlamak; bakmakпорт пропуска́ет миллио́н тонн гру́зов в год — limanın yıllık yükleme ve boşaltma kapasitesi bir milyon tondur
3) geçirmek (давать пройти, проехать); (çekilerek) yol vermek ( давать дорогу); içeri bırakmak, içeri sokmak (впускать куда-л.)он пропусти́л меня́ впере́д — beni öne geçirdi
толпа́ пропусти́ла нас — kalabalık açılarak bize yol verdi
че́рез проли́в врага́ не пропусти́ли — düşmanı boğazdan içeri sokmadılar
4) (разрешать к напечатанию, демонстрации и т. п.) müsaade etmekкоми́ссия э́тот фильм не пропусти́ла — komisyon bu filmin gösterilmesine müsaade etmedi
5) спорт. yaptırmakон пропусти́л два мяча́ в свои́ воро́та — kendi kalesine iki gol yaptırmış
кома́нда заби́ла 10, и пропусти́ла 6 голо́в / мяче́й — takım 10 gol atıp 6 gol yedi
6) ( упускать) kaçırmakпропусти́ть удо́бный слу́чай — fırsatı kaçırmak
7) (при чтении, переписывании, подсчете) atlamak; geçmekпропу́щенная строка́ — atlanan satır
ока́зывается, я пропусти́л два сло́ва — iki kelime atlamışım
э́ти подро́бности пропусти́ — bu ayrıntıları geç
8) ( не являться) gelmemek, bulunmamakон пропусти́л три уро́ка — üç derse gelmedi
9) разг. ( выпить) atmak, yuvarlamakпропусти́ть по рю́мочке / по ма́ленькой — birer tek atmak
См. также в других словарях:
yıllık — sf., ğı 1) Yapımından veya doğumundan başlayarak üzerinden bir yıl geçmiş olan O gün yıllık hesapları getirmişlerdi. F. R. Atay 2) Bir yıl için, senelik, senevi Evi yıllık tuttular. 3) Yılda bir yapılan Kuruluşun yıllık toplantısı. 4) is. Bir… … Çağatay Osmanlı Sözlük
yıllık ortalama — is. Bir yılın verilerine göre hesaplanan ortalama … Çağatay Osmanlı Sözlük
HAVLÎ — Bir yıllık … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez — öyle zaman olur ki bir aylık kazanç insanı bir yıl geçindirir, öyle zaman da olur ki bir yıllık kazanç bir ay geçindirmeye yetmez anlamında kullanılan bir söz … Çağatay Osmanlı Sözlük
yoğurt otu — is., bit. b. Kök boyasıgillerden, çiçekli dal uçlarında sütü kestirmekte kullanılan maya bulunan, bir yıllık veya çok yıllık otsu bitki, çobansüzgeci (Galium) … Çağatay Osmanlı Sözlük
hıyar — 1. is., huk., esk., Ar. ḫiyār Bir şeyi seçmekte veya yapıp yapmamakta özgürlük Birleşik Sözler hakkıhıyar 2. is., bit. b., Far. ḫiyār 1) Kabakgillerden, uzun, iri meyveli, sürüngen, bir yıllık otsu bir bitki (Cucumis sativus) 2) bit. b. Bu… … Çağatay Osmanlı Sözlük
şamama — is., bit. b., Ar. şemāme 1) Güzel kokulu bir tür küçük kavun 2) Kavuna benzer bir yıllık otsu ve sürüngen bir bitki (Cucumis dudaim) Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller şamama gibi … Çağatay Osmanlı Sözlük
fesleğen — is., bit. b., Rum. Ballıbabagillerden, Akdeniz ülkelerinde yetişen, yaprakları güzel kokulu, beyaz veya pembe çiçekli, bir yıllık ve otsu bir süs bitkisi, reyhan (Ocimum basilicum) Birleşik Sözler yaban fesleğeni yer fesleğeni … Çağatay Osmanlı Sözlük
hardal — is., bit. b., Ar. ḫardal 1) Turpgillerden, 100 150 cm yükseklikte, sarı çiçekli, deriyi yakıcı nitelikte olan ve tohumu hekimlikte kullanılan, tadı acı ve bir yıllık bir bitki (Brassica nigra) 2) Bu tohumun toz durumuna getirilmiş veya sirke ile… … Çağatay Osmanlı Sözlük
haşhaş — is., bit. b., Ar. ḫaşḫāş Gelincikgillerden, kapsüllerinden afyon, tohumlarından yağ çıkarılan bir yıllık ve otsu bir kültür bitkisi (Papaver somniferum) Birleşik Sözler haşhaşhane haşhaş yağı … Çağatay Osmanlı Sözlük
havvaanaeli — is., bit. b. Küçük beyaz çiçekli bir yıllık bir bitki (Anastatica hierochuntia) … Çağatay Osmanlı Sözlük